برآورد ارزش تفرجی پارک های جنگلی و تعیین عوامل موثر بر آنها (مطالعه موردی پارک جنگلی شهید زارع ساری)

نظر به اهمیت تفریح و تفرج در سبد هزینه ی خانوار از یک سو و عدم ملاحظه ارزش اقتصادی کارکرد تفرجی منابع طبیعی و محیط زیست به عنوان کالاهای غیربازاری، مطالعه حاضر با هدف برآورد ارزش تفرجی پارک جنگلی شهید زارع ساری با استفاده از دو روش هزینه سفر فردی و ارزش گذاری مشروط صورت پذیرفت. داده های مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه و مصاحبه حضوری به ترتیب با 302 و 365 بازدیدکننده در سال 91-1390 جمع آوری شدند. در روش ارزش گذاری مشروط برای بررسی تأثیر متغیرهای توضیحی بر میزان تمایل به پرداخت افراد، از مدل لاجیت استفاده شده و پارامترهای این مدل با استفاده از روش حداکثر راستنمایی برآورد شده اند. در روش هزینه سفر فردی برای بررسی تأثیر متغیرهای توضیحی بر تعداد دفعات بازدید، از مدل رگرسیونی خطی استفاده شده است. برای این منظور، تابع سفر با فرم های تابعی خطی، لگاریتمی، خطی- لگاریتمی، لگاریتمی- خطی و معکوس برآورد شده اند. از میان این فرم ها، براساس معیارهای اقتصادسنجی، فرم تابعی خطی انتخاب شد همچنین پارامترهای این مدل با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی برآورد شده اند. متوسط تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان برای ارزش تفرجی این پارک 05/5081 ریال به ازای هر بازدید و ارزش تفرجی سالانه پارک برای هر هکتار 73/21523690 ریال برآورد شده است. نتایج همچنین نشان داد که متغیرهای میزان پیشنهاد، درآمد، دفعات بازدید و تحصیلات از نظر آماری در سطح یک درصد معنی دار شده و مسافت بازدیدکنندگان در سطح 5 درصد معنی دار شده است. همچنین، مازاد مصرف کننده برای هر فرد 35/309472 ریال به ازای هر بازدید و ارزش تفرجی سالانه پارک برای هر هکتار به روش هزینه سفر فردی با توجه به بازدید سالانه 72500 نفر، معادل 3/1298125988ریال محاسبه شد. نتایج بیانگر این است که پارک های جنگلی از ارزش تفرجی بالایی برخوردار هستند که این نکته می تواند برنامه ریزان و مدیران اجرایی، اجتماعی و اقتصادی را در برنامه ریزی حفاظت و بهره برداری پایدار منابع طبیعی یاری دهد.